بازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) با نشر گزارشی گفته است ادعا در مورد اینکه گویا محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، هنگام فرار از این کشور کم و بیش ۱۶۹ میلیون دالر را با خود برده است، “بعید از حقیقت” به نظر می رسد.
اما یافته‌های ابتدایی سیگار نشان داده است که در آستانهٔ سقوط حکومت پیشین افغانستانه ده‌ها میلیون دالر پول از ادارات مختلف حکومت پیشین به خصوص ریاست امنیت ملی ناپدید شده است و تا حال هیچ اثری از پول‌های مفقود شده وجود ندارد.
سیگار در گزارش ابتدایی به اعضای ارشد دموکرات ها و و جمهوریخواهان هر دو مجلس گانگرس ایالات متحده گفته است که همه پول نقد در نزد مسافران هلیپکوپتر های حامل آقای غنی، همسرش و سایر مقام‌های ارگ، چیزی اندکی بیش از ۵۰۰ هزار دالر امریکایی بوده است.
سفارت روسیه در کابل یک روز پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان به خبرگزاری دولتی روسیه(RIA) گفته بود که رییس جمهور پیشین افغانستان هنگام فرار از این کشور ۱۶۹ میلیون را با خود برده است، اما در مورد جزییاتی ارایه نکرد.
محمد ظاهر اغبر، سفیر افغانستان در تاجیکستان، نیز بدون ارایه شواهد این ادعای سفارت روسیه در کابل بازتاب داده است، اما حاضر نشده است با سیگار در مورد صحبت کند.
جان سپکو، سربازرس ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان، به قانونگذاران ارشد امریکایی نگاشته است: “هرچند سیگار پی برده است که یک مقدار پول نقد از قصر ریاست جمهوری به هلیکوپتر‌های حامل [غنی و همراهانش] بار زده شده بود، شواهد نشان می دهد که این مبلغ از یک میلیون دالر تجاوز نکرده و شاید چیزی نزدیک به ۵۰۰ هزار دالر بوده است.”
توانایی باربری هلیکوپترها
سیگار استدلال کرده است که با توجه به اینکه ۵۴ نفر توسط چهار هلیکوپتر -سه هیلکوپتر از محوطهٔ ارگ و یکی از میدان هوایی- از کابل به سمت ازببیکستان حرکت کردند، حمل مبلغ ادعا شده از سوی سفارت روسیه در کابل، غیر محتمل به نظر می رسد.
به اساس یافته‌های این گزارش، حتی حمل ۵۴ نفر توسط این هلیکوپترها دشوار به نظر می رسد، زیرا در پهلوی تیل برای سوخت، برخی از این هلیکوپتر ها به خاطر محافظت رییس جمهور زرهی شده و ظرفیت محمولهٔ کاهش یافته بود. بنا بر این، انتقال ۱۶۹ میلیون دالر حتا اگر بانک نوت‌های صد دالری نیز باشد، دو تن وزن دارد و باربری این مقدار پول توسط این هلیکوپتر ها غیر محتمل می باشد.
سیگار این گزارش را به استناد مصاحبه با ۳۰ مقام پیشین افغان به شمول افراد کلیدی ارگ و همسفران آقای غنی، مقام‌های امنیتی و دفاعی حکومت پیشین افغانستان تهیه کرده است.
رییس پیشین افغانستان نیز چند روز پس از رسیدن به امارات متحده عرب در یک پیام ویدیویی اتهامات مبنی بر انتقال ده‌ها میلیون دالر پول نقد را رد کرد و گفت که آماده است با هر گونه تحقیقات مستقل بین المللی در این راستا همکاری کند.
پول های مفقود شده
بر اساس گزارش سیگار، پس از آنکه غنی و همراهانش ارگ را ترک کردند، چیزی کم و بیش پنج میلیون دالر در ارگ باقی مانده بود و کارمندان اداره محافظت ریاست جمهوری (PPS) به آن دست یافتند و بر سر تقسیم آن با هم جنجال کردند.
سیگار نگاشته است که این کارمندان ادارهٔ محافظت ریاست جمهوری پول یاد شده را در چندین بکس جا به جا کرده و توسط موتر‌های مخصوص رییس جمهور پیشین تلاش کردند تا از دروازهٔ ارگ که به چهارراهی آریانا منتهی می شود، این پول را به بیرون انتقال بدهند.
سیگار نگاشته است، هنگامیکه محافظان ارگ در چهارراهی آریانا مانع حرکت این کارمندانPPS شدند، آنان گفته بودند که برای تامین امنیت و انتقال حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان، توظیف شده اند.
برخی مقام‌های پیشین در مصاحبه با سیگار گفته اند که این پنج میلیون دالر پول‌های شخصی محمد اشرف غنی بوده است، اما برخی دیگر گفته اند که این پول بقایای پول‌های بود که در زمان مبارزات انتخابات ریاست جمهوری، امارات متحدهٔ عرب به رییس جمهور پیشین افغانستان مهیا کرده بود.
یک مورد خاص که در این گزارش ذکر شده است، حدود ۷۰ میلیون دالر پول عملیاتی ریاست امنیت ملی افغانستان بوده است که به گفتهٔ مقام‌های حکومت پیشین، از آن برای تسلیح و تمویل گروهک های ضد طالبان استفاده می شد.
یک مقام دیگر حکومت پیشین افغانستان به سیگار گفته است که ادارهٔ تحت امر وی که حدود ۳۹ میلیون دالر در حساب‌های خود داشت، در هفته‌های پیش از سقوط کابل به دست طالبان، زیر فشار دو گروه مختلف قرار گرفته بود.
این مقام ادعا کرده است که یکی از این گروه ها به وی تماس می گرفت و وی را تهدید می کرد تا شخصی را که آنان می خواهند به صفت مسوول مالی اداره تحت امرش بگمارد. او گفته است که یکبار یکی از این گروه‌ها به وی پیشنهاد کرده بود که پس از گزینش مسوول مالی مورد نظر آنان، ۲۰ میلیون که بیش از نصف بودجه آن اداره می شد، به وی داده خواهد شد.
سیگار در نتیجه گیری این گزارش گفته است که یک مقدار قابل ملاحظهٔ پول به شمول پنج میلیون دالر در ارگ ریاست جمهوری و ده‌ها میلیون دالر موجود در ریاست امنیت ملی، در روز سقوط کابل مفقود شده است. اما سیگار قادر نشده است مقدار دقیق پول‌های چپاول شده را مشخص کند.
با این حال،سیگار نگاشته است که این گزارش ابتدایی بوده و آن اداره به گردآوری معلومات برای تهیه گزارش نهایی خود ادامه خواهد داد.
