دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) با نشر گزارشی تازه از تولید سریع متامفتامین در افغانستان و افزایش قاچاق آن در داخل این کشور و کشورهای منطقه خبر داده است.
بر اساس گزارش این دفتر که امروز یکشنبه ۱۰ سپتمبر (۱۹ سنبله) نشر شد، قاچاق متامفتامین در افغانستان و کشورهای همسایه نزدیک به دوازده برابر افزایش است.
همچنان در گزارش گفته شده است که کشف مواد مخدر طی پنج سال از ۲.۵ تن در سال ۲۰۱۷ به ۲۹.۷ تن در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
یافته‌های دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، نشان می‌دهد که پس از بازگشت طالبان به قدرت در اگست ۲۰۲۱ و ممنوعیت مواد مخدر در اپریل ۲۰۲۲، قاچاق هرویین، هرچند با نرخ پایین‌تری، ادامه یافته است.
هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان به تاریخ سوم اپریل (۱۴ حمل) با صدور فرمانی کشت کوکنار را مطلق ممنوع قرار داد و استعمال و انتقال، خرید و فروش، واردات و صادرات و کارخانه‌های تولید هرگونه مواد نشه‌آور را به گونۀ جدی منع کرد.
او در این فرمان هشدار داد که با متخلفین مطابق شریعت برخورد خواهد شد و کشتزارهای آنان نیز نابود می‌شود.
با این حال، گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد گفته است که قاچاق متامفتامین از زمان ممنوعیت تشدید شده است، که نشان‌دهنده گسترش سریع تولید مواد مخدر و تغییر شکل احتمالی بازارهای غیرقانونی مواد مخدر است که مدت‌ها در تسلط مواد افیونی افغانستان بود.
غاده ولی، رییس اجرایی دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد می‌گوید: “افزایش قاچاق متامفتامین در افغانستان و منطقه حاکی از تغییر قابل توجهی در بازار مواد مخدر غیرقانونی است و توجه فوری ما را می‌طلبد. هماهنگی منطقه‌ای با هدف انحراف و قاچاق پیش‌سازهای کیمیایی برای جلوگیری از گسترش ادامه تولید غیرقانونی متامفتامین در داخل و اطراف افغانستان ضروری است”.
او تاکید می‌کند که هدف این گزارش جدید دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد ارایه اطلاعات حیاتی به جامعه بین‌المللی برای مقابله با تهدید فزاینده مواد مخدر مصنوعی است.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد گفته است که کشف و ضبط متامفتامین مشکوک به منشا افغانستان در نقاط دورتر مانند اتحادیه اروپا، شرق میانه و نزدیک، آسیای جنوب شرقی و شرق افریقا گزارش شده است.
این گزارش زیر نام “درک تولید غیرقانونی متامفتامین در افغانستان” پیش‌سازهای مختلف مورد استفاده برای تولید این ماده مخدر را تجزیه و تحلیل کرده است.
بر اساس تحلیل این گزارش، پوشش مشکوک به تولید متامفتامین در افغانستان اغلب بر استفاده از گیاهی موسوم به “افدرا” متمرکز شده است که به وفور در منطقه رشد می‌کند و حاوی “افدرین” هایی است که می‌توان برای ساخت این دارو استخراج کرد.
افدرا گیاهی خودرو است که در مناطق کوهستانی افغانستان به آسانی قابل دسترس می‌باشد.
به گفتۀ دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد، اگرچه استفاده از این گیاه در کوتاه مدت ارزان‌تر است، اما مقدار زیاد مورد نیاز آن، برداشت‌های “نامطمین و کار فشرده آن را بعید می‌سازد که تجارت متامفتامین به سرعت در حال گسترش در افغانستان تنها به گیاه افدرا” وابسته باشد.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد هشدار می‌دهد که داروهای سرماخوردگی معمولی و مواد کیمیایی صنعتی برای تولید متامفتامین کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر استند و بنابراین تهدیدی بسیار بزرگتر به شمار می‌روند.
گزارش گفته است: “چنین مواد کیمیایی به طور قانونی در مقادیر زیاد در منطقه تولید و خرید و فروش می‌شود و می‌تواند برای تولیدکنندگان متامفتامین قابل دسترس باشد”.
دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم ملل متحد واضح کرده است که “تاکید بر افدرا خطرات تضعیف واکنش‌های موثر اجرای قانون را به همراه دارد” که باید به صورت منطقه‌ای هماهنگ شده و “بر پیشگیری و مهار انحراف و قاچاق پیش‌سازهای فله کیمیایی” این مواد تمرکز شود.
ملل متحد هشدار داده است که مناطق و کشورهای مختلف تحت تاثیر سطوح مختلف قاچاق هرویین و متامفتامین قرار دارند.
گزارش گفته است که آسیای جنوب غربی نقش انتقال متامفتامین به بازارهای عمده فروشی را دارد، در حالی که اروپای جنوب شرقی نقش حمل و نقل مهمی در قاچاق هرویین به سمت بازار اصلی در اروپای غربی و مرکزی دارد.
طالبان هنوز در واکنش به این گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد چیزی نگفته است، اما مقامات این گروه بارها ممنوعیت کشت کوکنار را یکی از دستاوردهای عمدۀ شان عنوان کرده اند.
