دامنههای پربرف کوهبابا در ولایت بامیان، از مناسبترین مکانها برای بازی اسکی در افغانستان است، اما برگشت طالبان به قدرت پس از دو دهه جنگ، حضور زنان در ورزش اسکی را صفر کرده است. برخلاف سالهای قبل، در فصل زمستان زنان اجازهی شرکت در تمرینات اسکی با مردان را در بامیان نداشتهاند.
همه ساله زنان و مردان به شکل آماتور و حرفهای بیصبرانه در فصل سرما به دامنههای کوهبابا حضور مییافتند و در تمرینات و مسابقات اسکی شرکت میکردند.
منابع مردمی در بامیان گفتهاند که شماری از دختران اسکیباز کشور را ترک کردهاند و دختران دیگر نیز از ترس طالبان جرئت شرکت در مسابقات اسکی را ندارند.
رویای از دسترفته
فریبا حیدری، یکی از اسکیبازان آماتور است و با قدرت گرفتن طالبان در زمستان سالجای ریسک سفر به بامیان را نکرده است. فریبا ساکن کابل است، اما در فصل زمستان با همسر و فرزنداناش به بامیان میرفت، جهت تفریح و اسکی: «خیلی برای من ناراحت کننده بود که در تمرینات اسکی امسال در بامیان از دختران دعوت نشده بود. من فکر میکنم که تا وقتی طالبان در قدرت باشند، به زنان اجازه اسکی را ندهند. تمام تلاش دختران اسکیباز از وقتی طالبان قدرت را گرفتند، نادیده گرفته شده است.»
او هیچ امیدی ندارد که ذهنیت طالبان مبنی بر ممانعت کردن زنان از ورزش بهویژه اسکی تغییر مثبت کند: «فکر نکنم که در دوران حکمروایی طالبان دوباره بتوانم بهخاطر اسکیکردن به بامیان بروم. طالبان به هیچ زن ورزشکار اجازه تمرین و شرکت در مسابقات را نمیدهند.»
به مانند فریبا، شمار زیادی از دختران اسکیباز زیر سلطهی طالبان از رویای اسکی کردن در دامنههای پر برف کوه بابا در بامیان محروم شده و حالا خانهنشین هستند.
برخی از ورزشکاران زن معتقدند که سرنوشتشان هیچ تفاوتی با دوران نخست حاکمیت طالبان در نیمه دوم دهه ۹۰ میلادی ندارد و به مانند آن «دوره سیاه» از ورزش کردن محروم شدهاند.
محدودیت طالبان در بخش ورزش، بیشتر اسکیبازان زن را به ترک کشور مجبور کرده و زنان دیگر نیز از ترس سلطهی طالبانی خانه نشینی را به اسکی در کوهپایههای بامیان ترجیح دادهاند.
ممانعت طالبان
نخستین دور تمرینات اسکی در دوران حاکمیت طالبان در هشتم ماه دلو در ساحهی «قرغنهتو» برگزار شد و زنان اسکیباز غایبان اصلی بودند. در این مسابقات ۵۰ ورزشکار مرد از ولایتهای کابل، غزنی و بامیان شرکت کرده بودند.
داوود کارگر، مسئول فدراسیون اسکی میگوید که با وصف علاقهمندی زیاد دختران برای شرکت در تمرینات اسکی، اما از سوی طالبان اجازه شرکت در این مسابقات داده نشده است.
او از تلاشها برای جلوگیری رشد اسکی سخن میزند: «نظر به وضعیت کنونی کشور، شرایط ایجاب نمیکرد که از زنان ورزشکار اسکی در تمرینات دعوت کنیم. ما همچنان برای رشد ورزشهای زمستانی بهشمول اسکی تلاش میکنیم.»
به گفتهی او، در مقطع کنونی هیچ برنامهای برای تمرینات و مسابقات اسکیزنان در افغانستان ندارند و منتظر هدایت طالبان در مورد ورزش زنان هستند.
آقای کارگر تمرینات اسکی در بامیان را برای ارزیابی قدرت بدنی و مهارت ورزشکاران اسکی موثر میداند.
سکوت طالبان
بیش از شش ماه از حاکمیت طالبانی در افغانستان میگذرد و در این مدت هیچ پیامی از سوی طالبان مبنی بر حمایت از حضور زنان در بخش ورزش صورت نگرفته است. با روی کار آمدن طالبان بیشتر ورزشکاران زن از دوام ورزش محروم شدهاند.
داوود کارگر، مسئول فدراسیون اسکی میگوید که مقامهای محلی طالبان برای بامیان اطمینان دادهاند که با هیچ نوع ورزش مخالف نیستند، اما باید معیارهای شریعت اسلامی مراعات شود.
طالبان خود را گروهی پیرو «شریعت اسلامی» میدانند، اما از نظر بسیاریها اجازه برای ورزشکاران در چارچوب «شریعتاسلامی» کلی است و باید طالبان مشخص کنند که در چه چیزها خطوط سرخ در ورزش است.
ورزشکاران زن از طالبان میپرسند که آیا حضور زنان در بخش ورزش را مخالفت «شریعت اسلامی» میدانند؟
در همین حال، ملا عبدالله سرحدی، والی طالبان برای بامیان در تمرینات ماه دلو اسکی درباره حضور زنان در بازی اسکی سکوت کرده بود: «ما در هر بخش با ورزشکاران همکاری میکنیم. ما وعده میدهیم که امنیت همگی ورزشکاران را تأمین میکنیم. مطابق با اصول اسلامی هر نوع همکاری از دست ما بیاید، با ورزشکاران دریغ نمیکنیم.»
ملا عبدالله سرحدی از متهمان تخریب مجسمههای بودا در سال ۲۰۰۱ میلادی با بمب و راکت در بامیان است و به همین خاطر، عبدالله سرحدی در بین گروه طالبان به «بتشکن» معروف شده است.
