منابع در شمال کشور میگویند که در جریان ماههای اخیر، تردد موترهای حامل زغالسنگ از شمال کشور به سمت پاکستان افزایش یافته است. به گفته مردم محل، طالبان روند استخراج در معادن زغالسنگ درهصوف بالای سمنگان و بلخاب سرپل را تسریع بخشیدهاند و روزانه تا ۵۰۰ موتر باربری تناژبلند را از این دو معدن بارگیری میکنند. به این ترتیب روزانه تا ۱۰ هزار تُن زغالسنگ شمال به پاکستان انتقال مییابد. براساس آمارهای منابع، طالبان روزانه تا ۳۰ میلیون افغانی از استخراج معادن زغالسنگ عاید به دست میآورند. با این حال، تعدد موترهای زغالسنگ سبب شده است که سرک شاهراه نمبر یک شمال تخریب شود. همچنان به گفته منابع نزدیک به طالبان، دستکم چهار بیمار در دو هفته به دلیل ازدحام این موترها، در شاهراه سالنگ جان باختهاند. گفتنی است که فروش زغالسنگ کشور به پاکستان با توجه به حمایت مستقیم این کشور از طالبان، برای شهروندان نگرانکننده است. طالبان پیشتر گفته بودند که بودجه عادی و همچنان هزینه برخی از پروژههای بزرگ را پس از این از طریق فروش معادن افغانستان تأمین میکنند.
پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، روند استخراج زغالسنگ افزایش یافته است. منابع در شمال کشور میگویند که طالبان روزانه نزدیک به ۱۰ هزار تُن زغالسنگ را از ولایتهای سمنگان و سرپل به پاکستان منتقل میکنند. به گفته این منابع، مردم از روند استخراج غیرمعیاری این معادن نگرانند، زیرا نمیدانند که وزارت معادن و پترولیم تحت اداره طالبان قرارداد استخراج معادن زغالسنگ درهصوف بالای سمنگان و بلخاب سرپل را به کدام شرکت واگذار کرده است. این منابع آگاه تصریح میکنند که طالبان صدور جوازهای فعالیت شرکتها را متوقف کردهاند. با این حال، برعکس آن جواز شرکتهای استخراج معادن وابسته به افراد خودشان را تمدید میکنند و به آنان قرارداد میدهند. این در حالی است که وزارت معادن و پترولیم تحت اداره طالبان هنوز هیچگونه پالیسیای را برای شرکتهای قراردادی استخراج معادن همهگانی نکرده است.
همزمان با این، منابع محلی در ولسوالیهای درهصوف بالای سمنگان و بلخاب سرپل میافزایند که طالبان در بدل هر تُن زغالسنگ در این دو معدن سه هزار و ۲۰۰ افغانی میگیرند. افزون بر این اقدام، نیروهای این گروه روزانه ۲۱۰ تا ۲۵۰ موتر باربری تناژبلند زغالسنگ را از ولسوالی درهصوف بالای سمنگان و ۲۸۰ تا ۳۰۰ موتر زغالسنگ را از ولسوالی بلخاب بارگیری میکنند. به گفته یک منبع در محل، طالبان پس از بارگیری، این موترها را از طریق شاهراه نمبر یک به پاکستان منتقل میکنند.
از سویی هم، مسافران شاهراه کابل ـ بلخ از ازدحام بیش از حد موترهای زغالسنگ در سالنگها و تخریب سرک شاهراه نمبر یک به دلیل عبور این نوع موترهای تناژبلند شکایت دارند. یک تن از مسافران روز شنبه، ۲۸ جوزا، گفت که آنان در گذشته بهراحتی از این مسیر عبور و مرور میکردند. او افزود که از چند ماه به این طرف، شمار موترهای باربری تناژبلند زغالسنگ افزایش یافته و کنترل نشدن وزن این موترها از سوی مسوولان وزارت فواید عامه تحت اداره طالبان سبب شده است که شاهراه نمبر یک شمال تخریب شود.