هم‌زمان با گسترش فقر و محدودیت‌ها برای ادامه آموزش، یک مکتب خصوصی در غرب کابل زمینه آموزش رایگان را برای صدها دانش‌آموز دختر و پسر فراهم کرده است. مسوولان این مکتب خصوصی می‌گویند که این برنامه را از اول زمستان به این‌سو تطبیق می‌کنند و بیش از ۵۰۰ دانش‌آموز را از صنف اول تا نهم به‌گونه رایگان آموزش می‌دهند. این مسوولان تصریح می‌کنند که اگر حمایت مالی شوند و شهروندان از این برنامه حمایت کنند، می‌توانند این برنامه را توسعه و دانش‌آموزان بیش‌تر را آموزش دهند. شهروندان نیز از ابتکار این مکتب خصوصی استقبال می‌کنند و آن را در زمینه مبارزه با بی‌سوادی و فقر موثر می‌خوانند. این شهروندان از تاجران و نهادهای خیر می‌خواهند که با حمایت از این‌گونه برنامه‌های آموزشی، زمینه آموزش را برای دانش‌آموزان فراهم کنند.
با تسلط گروه طالبان بر افغانستان، چرخه اقتصادی شهروندان متوقف شده و شماری از شهروندان منابع درامدشان را از دست داده‌اند. این امر جدا از تاثیر منفی روی معیشت مردم، بر آموزش دختران و پسران نیز سایه افگنده است؛ زیرا با تحولات سیاسی اخیر، مکاتب دولتی به‌گونه منظم فعالیت نداشت و بیش‌تر دانش‌آموزان، به‌ویژه دانش‌آموزان دختر، نتوانستند درس‌های‌شان را ادامه دهند. هم‌چنان مشکلات اقتصادی سبب شده که دانش‌آموزان نتوانند به کورس‌ها و مکاتب خصوصی مراجعه کنند تا این خلا پر شود.
با توجه به این مشکلات، یک مکتب خصوصی در غرب کابل زمینه آموزش رایگان را برای صدها دانش‌آموز دختر و پسر فراهم کرده است. الله‌نور راهبر، مدیر و موسس «مکتب خصوصی راهبر» که این طرح را عملی کرده، می‌گوید که این برنامه را با توجه به شرایط بد اقتصادی مردم روی دست گرفته است. راهبر فقر اقتصادی را چالشی عمده برای آموزش دانش‌آموزان عنوان می‌کند و می‌افزاید که بیش‌تر خانواده‌ها به دلیل فقر، نمی‌توانند فرزندان‌شان را به مراکز آموزشی بفرستند.
راهبر به‌عنوان نمونه به مشکل اقتصادی خانواده یک دانش‌آموز در یک مکتب خصوصی اشاره می‌کند و می‌افزاید که به دلیل فقر، خانواده این دانش‌آموز حاضر نشده بود که به آن مکتب مراجعه کند و فیس ماهوار فرزندش را بپردازد. به گفته او، خود این دانش‌آموز با پولی که ذخیره داشته، به اداره مالی مکتب مراجعه می‌کند و خواهان ثبت نام برای ادامه صنفش می‌شود.
به گفته راهبر، زمانی که علت پرداخت نشدن فیس کامل پرسیده شده، دانش‌آموز در جواب‌شان گفته است که خانواده او پولی برای پرداخت فیس نداشته است. الله‌نور راهبر تصریح می‌کند که این امر سبب شد تا زمینه آموزش رایگان برای دانش‌آموزان را فراهم کند. از این رو او با همکاری استادان مکتب خصوصی راهبر، صنف‌های آموزشی رایگان را راه می‌اندازد و هم اکنون بیش از ۵۰۰ دانش‌آموز را در بخش‌های ریاضیات، ساینس، زبان انگلیسی، خطاطی و رسامی آموزش می‌دهند. به گفته وی این دانش‌آموزان از صنف اول تا نهم هستند که در شیفت‌های مختلف آموزش می‌بینند.
مدیر مکتب خصوصی راهبر تأکید می‌کند که این کار با استقبال گرم مردم و دوستانش روبه‌رو شده و شماری از آنان ترغیب شده‌اند که از این برنامه حمایت کنند. او می‌افزاید که هم اکنون این برنامه به کمک دوستانش و استادان این مکتب به پیش می‌رود و در صورتی که حمایت‌های مالی از این برنامه ادامه پیدا کند، آن‌ها برنامه آموزش رایگان را ادامه می‌دهند.
در همین حال شهروندان و شماری از خانواده‌ها نیز اجرای این برنامه را موثر می‌خوانند و تأکید می‌کنند که اگر چنین برنامه‌ها ادامه پیدا کند، فرزندان‌شان می‌توانند به دور از دغدغه‌های اقتصادی به آموزش خود بپردازند.
صالحه رضایی با استقبال از این برنامه می‌گوید که در شرایط بد اقتصادی کنونی، این برنامه سبب شده که تمامی فرزندانش به مکتب بروند و زمان از دست رفته را جبران کنند. خانم رضایی تصریح می‌کند که با تحولات سیاسی اخیر با مشکلات زیاد اقتصادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و توانایی فرستادن فرزندانش به کورس‌های آموزشی و مکتب را نداشت/ندارد. او می‌گوید: «من در این اوضاع خراب توان نداشتم که کودکان خود را به درس خواندن بفرستم، ولی این برنامه باعث شد که ما پیش فرزندان‌مان شرمنده نشویم. این برنامه سبب شده که فرزندان ما در این زمستان فعالیت درسی داشته باشند و از درس محروم نشوند.»
رحیم نظری، از شهریان کابل، نیز اجرای چنین برنامه‌ها را موثر می‌خواند و ابراز امیدواری می‌کند که سایر مکاتب و مکان‌های آموزشی با الهام از این طرح، زمینه آموزش رایگان برای دانش‌آموزان را فراهم کنند. به باور او، در شرایطی که نظام آموزشی دچار تغییر و تحول شده است، شهروندان مسوولیت دارند که گام‌های موثر در راستای ظرفیت‌سازی و آموزش بردارند. او از نهادهای خیریه و شهروندانی که توانایی اقتصادی خوبی دارند، می‌خواهد که در این راستا پیش‌قدم شوند و با حمایت از چنین برنامه‌ها، زمینه آموزش برای دانش‌آموزان دختر و پسر را فراهم کنند.
گفتنی است که با سقوط حکومت پیشین، دانشگاه‌ها و مکاتب از فعالیت بازماندند. هرچند مکاتب پسرانه فعالیت داشت، اما مکاتب دخترانه از صنف شش به بالا هنوز بازگشایی نشده است. در ضمن دانشگاه‌ها نیز مسدود بود و به تاز‌گی وزارت تحصلات عالی دستور داده است که این نهادها فعالیت‌شان را از سر گیرند. براساس این دستور، دانشگاه‌ها در مناطق گرمسیر کشور فعالیت‌شان را از سر گرفته‌اند و قرار است در ولایات سردسیر از ماه حمل آغاز شود.
