در پی چندین ماه تنش و درگیری در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان، وزارت خارجه قطر اعلام کرد که نمایندگان دو کشور در مذاکراتی در دوحه، بر آتش‌بس فوری و ایجاد سازوکارهای نظارت بر صلح پایدار توافق کرده‌اند.
این گفت‌وگوها با میانجی‌گری مشترک قطر و ترکیه انجام شده و وزارت خارجه قطر در بیانیه‌ای تأکید کرده است که «دو طرف بر تداوم گفت‌وگوها و برگزاری نشست‌های پیگیری در روزهای آینده توافق کرده‌اند تا راه‌های تضمین پایداری آتش‌بس را بررسی کنند.»
در این بیانیه آمده است:
«این گام مهم، امیدی تازه برای پایان دادن به تنش‌های مرزی میان دو کشور برادر و پایه‌ای برای صلح و ثبات در منطقه فراهم می‌سازد.»
از سوی دیگر، خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان با تأیید این توافق در حساب رسمی خود در اکس نوشت:
«زنجیره تروریسم از افغانستان به خاک پاکستان فورا متوقف خواهد شد و هر دو کشور به سرزمین یکدیگر احترام خواهند گذاشت.»
او افزود که دور دوم مذاکرات در تاریخ ۲۵ اکتبر در شهر استانبول ترکیه برگزار خواهد شد و «مسائل جزئی‌تر و سازوکارهای اجرایی آتش‌بس» در آن مورد بحث قرار می‌گیرد. وزیر دفاع پاکستان از دولت‌های قطر و ترکیه بابت نقش میانجی‌گرانه‌شان سپاسگزاری کرد.
در سوی دیگر، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان نیز ضمن تأیید خبر توافق، اعلام کرد که در این مذاکرات دو طرف بر آتش‌بس کامل و معنادار و «پرهیز از هرگونه اقدام خصمانه» توافق کرده‌اند. او گفت:
«طالبان از هیچ گروهی که علیه دولت پاکستان فعالیت دارد، حمایت نخواهد کرد و دو کشور مشکلات را از طریق گفت‌وگو حل خواهند کرد.»
مجاهد افزود که با نظارت قطر و ترکیه، مکانیزمی برای بررسی ادعاهای دو طرف و اطمینان از اجرای توافق ایجاد خواهد شد.
در دور نخست مذاکرات، هیئت‌های پاکستان و طالبان به ریاست خواجه آصف و ملا یعقوب مجاهد (وزیران دفاع دو طرف) شرکت داشتند. هنوز ترکیب هیئت‌ها برای نشست استانبول اعلام نشده است.
تحلیل همدم‌نیوز
توافق آتش‌بس میان طالبان و پاکستان، اگرچه گامی مثبت در کاهش تنش‌های مرزی به شمار می‌رود، اما سؤالات مهمی را درباره پایداری و واقعیت آن برمی‌انگیزد.
در ماه‌های اخیر، اسلام‌آباد بارها طالبان را متهم کرده بود که به گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) اجازه فعالیت و حمله از خاک افغانستان را می‌دهد؛ اتهامی که طالبان آن را رد می‌کرد.
اکنون با تعهد رسمی طالبان به «عدم حمایت از گروه‌های ضدپاکستانی»، این توافق می‌تواند آزمونی برای میزان کنترل واقعی طالبان بر گروه‌های مسلح در مرزها باشد.
از سوی دیگر، نقش قطر و ترکیه در این روند نشان می‌دهد که دوحه در تلاش است جایگاه خود را به عنوان میانجی قابل اعتماد در منازعات منطقه‌ای تثبیت کند؛ مشابه نقشی که پیش‌تر در گفت‌وگوهای صلح امریکا و طالبان ایفا کرد.
با این حال، اگر سازوکار نظارت بر آتش‌بس شفاف نباشد و ضمانت اجرایی قوی نداشته باشد، احتمال بازگشت درگیری‌ها در مناطق مرزی همچنان بالاست.
این توافق بیش از آن‌که نشانه‌ی صلح پایدار باشد، فعلاً تلاش برای مدیریت بحران و کاهش فشارهای فوری بر دو کشور تلقی می‌شود.
نظر شما چیست؟
به نظر شما،
این آتش‌بس میان طالبان و پاکستان تا چه اندازه واقعی و پایدار است؟
آیا طالبان واقعاً توان و اراده‌ی جلوگیری از فعالیت گروه‌های مسلح در مرز را دارد؟
نقش قطر و ترکیه را در این روند چگونه ارزیابی می‌کنید — میانجی‌گری صادقانه یا تلاش برای نفوذ بیشتر در معادلات منطقه‌ای؟
