سازمان جهانی بهداشت (WHO) هشدار داده است که افغانستان در آستانه یک بحران خاموش سلامت قرار دارد. بر اساس تازه‌ترین آمار این سازمان، در حال حاضر ۴۳ درصد مرگ‌ومیرها در کشور ناشی از بیماری‌های غیرواگیر همچون بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، سرطان و مشکلات مزمن ریوی است. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۶۰ درصد افزایش خواهد یافت؛ افزایشی که بیش از همه زنان را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
تنها بیماری‌های قلبی و عروقی هر سال جان بیش از ۴۰ هزار افغان را می‌گیرد. سرطان پستان و دهانه رحم در میان زنان افغان نیز از شایع‌ترین سرطان‌ها عنوان شده‌اند. به گفته WHO، بخش بزرگی از بیماران زمانی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند که بیماری در مرحله پیشرفته قرار دارد و شانس درمان بسیار کمتر است.
سلامت روان؛ بحران پنهان دیگر
سازمان جهانی بهداشت تأکید کرده است که سلامت روان در افغانستان به یکی از فوری‌ترین نگرانی‌ها بدل شده است. سال‌ها جنگ، فقر، بلایای طبیعی و آوارگی میلیون‌ها افغان، آثار عمیق روانی بر جای گذاشته است.
از هر ۵ افغان، یک نفر دچار مشکل سلامت روان است.
در میان خانواده‌های بازگشته از پاکستان و ایران، بیش از نیمی با اختلالاتی چون اضطراب، افسردگی و استرس پس از سانحه روبه‌رو هستند.
با این حال، بیشتر شفاخانه‌های ولایتی و مراکز خدمات اولیه بهداشت، فاقد خدمات سلامت روان هستند. این کاستی به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر جامعه را در برابر بحران‌های روانی بی‌دفاع گذاشته است.
ادوین سالوادور، نماینده سازمان جهانی بهداشت در افغانستان، می‌گوید:
«در سراسر افغانستان میلیون‌ها نفر با فشار روزانه بیماری‌های مزمن و چالش‌های سلامت روان دست‌وپنجه نرم می‌کنند. فراتر از بیماری‌های جسمی، تروما و رنج روانی همچنان خانواده‌ها و جوامع را تحت تأثیر قرار داده است.»
تحلیل همدم نیوز
افزایش بیماری‌های قلبی و سرطان در افغانستان تنها یک مسئله بهداشتی نیست، بلکه ریشه در شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور دارد: سوءتغذیه، کمبود آگاهی عمومی، نبود سیستم پایدار غربالگری و ضعف خدمات درمانی، همه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا وضعیت وخیم‌تر شود.
در کنار آن، سلامت روان که در جامعه کمتر جدی گرفته می‌شود، امروز به تهدیدی بزرگ‌تر از همیشه بدل شده است. در شرایطی که جنگ و مهاجرت، فشار مضاعف بر مردم گذاشته، نبود حمایت‌های روانی می‌تواند آینده یک نسل را با چالش جدی مواجه سازد.
همدم نیوز باور دارد که راه‌حل در تقویت آگاهی عمومی، گسترش خدمات پیشگیری، و حمایت روانی از خانواده‌ها نهفته است. در غیر آن، افغانستان ممکن است طی سال‌های آینده با یک بحران چندلایه سلامت روبه‌رو شود که مدیریت آن به‌مراتب دشوارتر از امروز خواهد بود.
گفت‌وگو با شما
به نظر شما چرا بیماری‌های قلبی و سرطان در افغانستان این‌قدر رو به افزایش است؟
آیا شما یا اطرافیانتان تجربه‌ای از مشکلات سلامت روان یا بیماری‌های مزمن دارید؟
فکر می‌کنید چه اقدام فوری باید در اولویت قرار گیرد: تقویت آگاهی، توسعه مراکز درمانی یا خدمات روانی؟
نظرات‌تان را با ما در بخش کامنت‌ها شریک کنید.
