پاکستان این روزها با سه‌گانه‌ای از بحران‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی روبه‌روست. در چنین شرایطی، دولت اسلام‌آباد تلاش دارد بخشی از ناکامی‌ها را به دوش همسایه غربی خود بگذارد. افزایش حملات «تحریک طالبان پاکستان (TTP)» بار دیگر کابل را در کانون اتهام قرار داده است. مقامات پاکستانی می‌گویند طالبان یا در برابر این حملات بی‌تفاوت است یا در مواردی همکاری پنهانی دارد. طالبان این ادعاها را رد می‌کند.
با این حال، شواهد امنیتی نشان می‌دهد بخش بزرگی از حملات در خاک پاکستان برنامه‌ریزی و سازماندهی می‌شوند؛ موضوعی که شکنندگی داخلی ساختار امنیتی پاکستان را برجسته می‌سازد.
در همین حال، گمانه‌زنی‌ها درباره نزدیکی کابل و دهلی‌نو، حساسیت‌های ژئوپولیتیک اسلام‌آباد را افزایش داده است. پاکستان همواره نفوذ هند در افغانستان را تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی خود تلقی کرده است.
در کنار این عوامل، فعالیت گروه‌های مسلح بلوچ و اختلاف‌های عمیق میان دولت، ارتش و اپوزیسیون بر سر نحوه تعامل با طالبان، فضای سیاسی پاکستان را متشنج‌تر کرده است. دیدارهای اخیر سفیر طالبان در اسلام‌آباد با رهبران اپوزیسیون، نگرانی‌ها را دوچندان ساخته؛ زیرا این دیدارها می‌تواند به ابزاری سیاسی علیه دولت مرکزی بدل شود.
در سطح کلان‌تر، بی‌اعتمادی تاریخی میان کابل و اسلام‌آباد، همراه با رقابت‌های منطقه‌ای و مداخله بازیگران خارجی، مانع شکل‌گیری هرگونه همکاری پایدار شده است. نتیجه این روند آن است که پاکستان تلاش می‌کند افغانستان را به «سپر مشکلات داخلی» خود بدل کند.
تحلیل همدم‌نیوز
آنچه امروز میان اسلام‌آباد و کابل جریان دارد، تنها یک اختلاف مرزی یا امنیتی نیست؛ بلکه برآیند چندین لایه بحران است:
1. ناکامی دولت پاکستان در مهار مشکلات اقتصادی و سیاسی.
2. پیچیدگی‌های امنیتی ناشی از گروه‌های مسلح پشتون و بلوچ.
3. رقابت ژئوپولیتیک با هند در بستر افغانستان.
4. اختلاف عمیق میان ارتش، دولت و اپوزیسیون پاکستان بر سر استراتژی منطقه‌ای.
این مجموعه، نشان می‌دهد اسلام‌آباد نه‌تنها در مدیریت مرزهای غربی خود ناکام است، بلکه از افغانستان به‌عنوان ابزار توجیه ناکارآمدی داخلی استفاده می‌کند. در این میان، کابل نیز با سیاست «انکار و بی‌تفاوتی» تلاش دارد فشارها را مدیریت کند، اما این رویکرد به‌تنهایی پاسخگوی بحران پیچیده موجود نیست.
تعامل فعال
نظر شما چیست؟
آیا پاکستان واقعاً به دنبال همکاری امنیتی با کابل است یا صرفاً با سپر ساختن افغانستان می‌خواهد از بحران‌های داخلی خود عبور کند؟
آیا طالبان می‌تواند در این معادله منطقه‌ای نقشی سازنده ایفا کند؟
دیدگاه‌های شما را در بخش کامنت‌ها بخوانیم.
