درگیری مرزی در قندهار:
تبادل آتش سنگین میان طالبان و نیروهای پاکستانی؛
«دروازه دوستی» به طور کامل منهدم شد
قندهار، افغانستان – گزارش از همدمنیوز (۱۵ آذر ۱۴۰۴ / ۶ دسامبر ۲۰۲۵)
شامگاه جمعه (۱۴ قوس/۵ دسامبر) درگیری مسلحانه شدیدی میان نیروهای طالبان و ارتش پاکستان در ولسوالی اسپینبولدک ولایت قندهار، در نزدیکی خط دیورند آغاز شد.
منابع محلی و بیانیههای رسمی دو طرف تأیید میکنند که تبادل آتش از حدود ساعت ۱۸ به وقت محلی شروع شد و تا نیمههای شب ادامه یافت.
در این درگیری از سلاحهای سبک و سنگین از جمله خمپاره و نارنجک استفاده شد.
این حادثه جدیدترین نشانه از تشدید خطرناک تنشها در منطقهای است که طی ماههای اخیر بارها شاهد درگیری بوده است.
در نتیجه تیراندازیهای اولیه، یک غیرنظامی افغان کشته شد و گزارشهایی از تخلیه اجباری غیرنظامیان در دو سوی مرز به گوش میرسد.
طالبان بلافاصله گذرگاه مرزی را بستند و تمام تردد تجاری و انسانی در این شاهراه حیاتی میان کابل و اسلامآباد متوقف شد.
مهمترین خسارت این درگیری، تخریب کامل «دروازه دوستی» (Friendship Gate)، اصلیترین گذرگاه گمرکی میان اسپینبولدک (افغانستان) و چمن (پاکستان) بود. ویدیوهای تأییدشده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که طالبان با استفاده از بشکههای انفجاری زردرنگ، این سازه را به طور کامل منفجر کردند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان، این اقدام را «دفاعی ضروری» توصیف کرد.
از سوی پاکستان نیز منابع نظامی از «خسارت سنگین» خبر دادند، اما جزئیات بیشتری ارائه نکردند.
تصاویر ماهوارهای اولیه نیز فرو ریختن سازهها و ایجاد گودالهای بزرگ در منطقه را تأیید میکند.
علت دقیق آغاز درگیری همچنان مبهم است و هر دو طرف دیگری را متهم میکنند. مجاهد مدعی شد نیروهای پاکستانی ابتدا یک نارنجک دستی به خاک افغانستان پرتاب کردند که این اقدام «تجاوز آشکار» بود.
فرمانده پلیس مرزی طالبان نیز گفت افغانستان به آتشبس شکننده حاصل از مذاکرات استانبول پایبند بود، اما تعرض پاکستان آن را بیاثر کرد.
در مقابل، مشرف زیدی، سخنگوی نخستوزیر پاکستان، طالبان را به «شلیک بیدلیل» در منطقه چمن متهم کرد و از احتمال اقدامات سختتر برای حفظ تمامیت ارضی پاکستان سخن گفت.
شاهدان عینی میگویند در اوج درگیری، طالبان موفق شدند موقتاً یک پاسگاه مرزی پاکستان را تصرف کنند، اما سپس با ضدحمله ارتش پاکستان عقب رانده شدند.
این درگیری در حالی رخ میدهد که روابط کابل و اسلامآباد در پایینترین سطح خود قرار دارد.
از مهرماه ۱۴۰۴ تا کنون، درگیریهای مرزی دستکم ۴۰ کشته در منطقه اسپینبولدک به جا گذاشته و آتشبس موقت با میانجیگری قطر بارها نقض شده است.
پاکستان طالبان را به پناه دادن به تحریک طالبان پاکستان (TTP) متهم میکند و کابل نیز از نقض مکرر حریم هوایی و خاک خود توسط اسلامآباد شکایت دارد.
مذاکرات استانبول که اواخر آبان متوقف شد، به هیچ توافق پایداری منجر نشد.
مرز ۲۶۴۰ کیلومتری افغانستان و پاکستان که از دوران استعمار بریتانیا به جا مانده، همچنان یکی از ناآرامترین و نفوذپذیرترین مرزهای جهان است.
تخریب «دروازه دوستی» (که در سال ۲۰۱۷ به عنوان نماد همکاری دوجانبه افتتاح شده بود) میتواند تجارت مرزی را که برای اقتصاد محلی حیاتی است، به طور کامل فلج کند و بحران انسانی در افغانستان را که بیش از نیمی از جمعیت آن به واردات از این مسیر وابستهاند، عمیقتر سازد.
تحلیل همدمنیوز:
این درگیری بار دیگر الگویی تکراری را نشان میدهد: تحریکات متقابل که پشت آن منافع بزرگتری از جمله کنترل مسیرهای قاچاق تریاک و مهاجرت پنهان است.
طالبان مدعی است در میدان نبرد دست بالا را دارد، اما این به بهای انزوای دیپلماتیک بیشتر است.
اسلامآباد که زیر فشار داخلی ناشی از حملات TTP قرار دارد، احتمالاً رویکرد سختتری در پیش خواهد گرفت و ممکن است از حمایت ضمنی غرب نیز برخوردار شود.
برای افغانستان که با خشکسالی و تحریمهای سنگین دستوپنجه نرم میکند، این تنشهای مرزی تنها چاله بحران انسانی را عمیقتر میکند.
میانجیگری فوری منطقهای ضروری است؛
در غیر این صورت «دروازه دوستی» تنها اولین بنای فرو ریخته در یک جنگ گستردهتر خواهد بود.
همدمنیوز خواستار تحقیق مستقل و شفافیت در روایتهای رسمی دو طرف است.
