افغانستان؛ قربانی خاموش فاجعه زیستمحیطی
در حالی که نگاه جهانی اغلب بر بحرانهای سیاسی و امنیتی افغانستان متمرکز بوده، فاجعه زیستمحیطی بیسابقهای در حال شکلگیری است که حیات میلیونها انسان را تهدید میکند.
بر اساس گزارشی از تانیا گودسوزیان، روزنامهنگار کانادایی، در وبسایت آمریکایی Responsible Statecraft، چهار دهه جنگ، اشغال و بیثباتی سیاسی، افغانستان را به یکی از آسیبپذیرترین کشورهای جهان از نظر محیطزیستی تبدیل کرده است.
از دهه ۱۹۸۰ تا امروز، افغانستان همواره صحنه درگیری، بمباران، تحریم و تخریب زیربناها بوده است. اما آنچه کمتر در صدر اخبار قرار گرفته، پیامدهای مرگبار زیستمحیطی این جنگهاست.
بر اساس این گزارش:
• استفاده از سلاحهای حاوی اورانیوم ضعیف در دهههای گذشته، به آلودگی خاک و افزایش سرطان و بیماریهای تنفسی در برخی مناطق منجر شده است.
• نابودی جنگلها در شرق کشور، برای تامین سوخت یا قاچاق چوب، اکوسیستم محلی را از بین برده است.
• تخریب منابع آبی و شبکههای سنتی آبیاری (مانند کاریزها) سبب خشکسالیهای پیدرپی و بحران بیآبی شده است.
• افزایش جمعیت شهرنشین، بدون زیرساختهای مناسب، به آلودگی شدید هوا و خاک در شهرهایی چون کابل انجامیده است.
• نبود مدیریت پسماند و رها شدن زبالهها، آبهای زیرزمینی را آلوده کرده و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی بهوجود آورده است.
کارشناسان محیطزیست میگویند که اگر وضعیت فعلی ادامه پیدا کند، افغانستان ممکن است در دهههای آینده با مهاجرتهای گسترده اقلیمی و فروپاشی منابع طبیعی مواجه شود.