سه سال پس از بازگشت طالبان به قدرت، افغانستان تنها کشوری در جهان است که به دختران اجازه داده نمی‌شود تا به آموزش متوسطه و عالی دسترسی داشته باشند. طبق داده‌های منتشر شده توسط یونسکو، حداقل ۱.۴ میلیون دختر عمداً از آموزش متوسطه محروم شده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل ۳۰۰ هزار نفر افزایش یافته است.
این ممنوعیت پیامدهای ویرانگری بر آینده کشور دارد. آدری آزولای، مدیر کل یونسکو، گفته است: «وقتی نیمی از جمعیت اجازه تحصیل و مشارکت در زندگی عمومی را نداشته باشد، آینده‌ای برای کشور ممکن نیست.»
پسرفت نگران‌کننده در آموزش
دسترسی به آموزش ابتدایی نیز به شکل قابل توجهی کاهش یافته است؛ با ۱.۱ میلیون کودک کمتر ثبت‌نام شده در مدارس نسبت به سال ۲۰۱۹. در سال ۲۰۲۲ تنها ۵.۷ میلیون کودک به مکتب ابتدایی می‌رفتند، در حالی که سه سال قبل این رقم ۶.۸ میلیون بود.
آموزش عالی نیز از این وضعیت مستثنی نیست: تعداد دانشجویان دانشگاه از سال ۲۰۲۱ به این سو ۵۳٪ کاهش یافته است. این کاهش شدید ممکن است باعث کمبود فارغ‌التحصیلان ماهر شود و مشکلات توسعه کشور را تشدید کند.
پیامدهای اجتماعی و اقتصادی
محرومیت از آموزش برای دختران تاثیرات عمیقی بر جامعه افغانستان دارد. این امر باعث افزایش کار کودکان، ازدواج‌های زودهنگام و وخامت سلامت روانی دختران جوان می‌شود. همچنین، کنار گذاشتن زنان از آموزش، کاهش فقر، بهبود سلامت مادران و کودکان و کاهش نرخ ازدواج‌های زودهنگام را با خطر مواجه می‌کند.
فراخوان به بسیج بین‌المللی
یونسکو از جامعه جهانی می‌خواهد تا برای بازگشایی بدون قید و شرط مدارس و دانشگاه‌ها برای دختران و زنان افغان کاملاً بسیج باقی بمانند. برنامه‌های آموزش جایگزین به نفع بیش از ۵۵ هزار جوان، عمدتاً دختران، در نزدیک به ۱۹۰۰ روستا اجرا شده است. اما این ابتکارات نمی‌توانند جای آموزش رسمی حضوری را بگیرند.
شهادت دردناک
یک دختر جوان افغان گفته است: «ما حق آموزش نداریم، حق کار نداریم، حتی حق زندگی آزادانه هم نداریم. آنها ما را از جامعه محو می‌کنند.»
